Lot Snowden voor altijd in handen van westerse media

Dit artikel verscheen op 13 juli 2016 op de website van 

http://www.opiniestukken.nl/opiniestukken/artikel/1255/

Lot-Snowden-voor-altijd-in-handen-van-westerse-media

Lot Snowden voor altijd in handen westerse media

Westerse media hebben te weinig aandacht voor cruciale kentering in het leven van Snowden. Die zit met zichzelf in de knoop en voelt zich onbegrepen door twee dictatoriale regimes van VS en Rusland.

"Westerse media moeten aandacht geven aan Snowdens noodkreet uit Moskou: “Can you hear me now?""

Edward Snowden vreest voor de privacy van Russen, zo blijkt uit zijn commentaar op de recent afgekondigde Russische antiterrorismewet. Die wet maakt veel inbreuk op de grondrechten van burgers en geeft vergaande bevoegdheden aan de Russische Nationale Garde. Waarom laat Snowden zich zo negatief uit over de wetgeving in zijn gastland Rusland?

Criticasters menen dat de Russische overheid hem die vrijheid geeft omdat zijn rol in de propagandamachine van het FSB is uitgespeeld. Aanhangers van de Amerikaan vinden zijn reactie tegen het Russische regime getuigen van standvastigheid.

Hoe dan ook, Snowden verveelt zich, wil overduidelijk ontsnappen aan Poetin en tweet: “People ask if I fear retaliation for my criticism. I do. But it did not stop me from criticizing the @WhiteHouse, and will not stop me here”.

Poetin

De geschiedenis over westerse ex-spionnen in Moskou leert dat zij stuk voor stuk als ‘alien’ een ongelukkig en verveeld leven hebben geleden. Hun leven werd bestuurd door een controleapparaat in een Russische maatschappij, dat repressiever bleek te zijn dan dat in het land van herkomst. Nooit kon er openlijk worden gepraat over hun activiteiten in of voor Rusland. President Poetin, noch de ex-NSA-medewerker Snowden zal een sluier kunnen oplichten. Zij zullen eeuwig samen in een Nash-evenwicht balanceren op het slappe koord van de geheimzinnigheid. De vraag is of de in het vrije Westen opgegroeide Snowden deze druk aan kan?

Gezien zijn recente uitlatingen lijkt het leven van Edward Snowden zich in een cruciale fase te bevinden. Toch zal het voor Snowden letterlijk levensgevaarlijk zijn om uit balans te raken. Hij voelt zich onbegrepen door de twee dictatoriale regimes van VS en Rusland, die hij niet kan ontvluchten. Juist nu er een mogelijke conversie in het leven van de Amerikaan aanstaande lijkt, laten media persoonlijke berichtgeving achterwege en citeren slechts tweets. Trekt niemand zich het lot van deze mens aan, nu er geen nieuws meer is te verkopen over die ‘vermaledijde Amerikaanse inlichtingendiensten en hun mensonterende massasurveillance’?

Hillary Clinton

Snowden is in verwarring. De psychische druk op hem blijft toenemen. Constant heen en weer geslingerd tussen sympathisanten die Snowden prijzen willen overhandigen en regeringen die hem geen garanties willen geven dat hij niet wordt opgepakt. Een onrechtvaardigheidsgevoel maakt zich van hem meester wanneer hij hoort dat de FBI presidentskandidaat Hillary Clinton niet vervolgt voor het mogelijk lekken van gerubriceerde overheidsgegevens, terwijl hij voor decennia de gevangenis in moet.

Snowdens lot

Na jaren van ‘achtervolging’ door de media, zijn het nu de mensen en organisaties die meer ‘insider’ kennis hebben over hoe inlichtingen- en veiligheidsdiensten in de dagelijkse praktijk opereren, die Snowden op de korrel nemen. Nooit eerder voelde hij zich ‘gedwongen’ te reageren op beschuldigingen in zijn richting over een mogelijk samenwerken met de Russen. Totdat Gerhard Schindler, het hoofd van de Duitse buitenlandse inlichtingendienst, Snowden openlijk een verrader en een speelbal van de Russische Federale Veiligheidsdienst FSB noemt. Snowden reageerde fel afwijzend met een in vloeiend Duits opgestelde tweet.

Snowden staat op een tweesprong in zijn leven en wil op een of andere manier ontsnappen. Daarbij kunnen Obama en Poetin hem niet helpen en ligt Snowdens lot opnieuw en waarschijnlijk voor altijd in handen van de media. Poetin en Snowden, voor eeuwig samen in een Nash-evenwicht balancerend op het slappe koord van de geheimzinnigheid.

“Can you hear me now?”

Snowden zit vast; niet alleen fysiek gevangen in een land waarmee zijn relatie diffuus is en blijft, maar ook psychisch opgesloten, nu kennelijk de hele wereld in ‘social media’ meer over hem dan met hem praat. Wie herinnert zich niet zijn kreet uit Moskou eind september 2015: “Can you hear me now?” Hij snakt naar extra aandacht. Westerse media moeten Edward Snowden tijdig die aandacht geven.

Wantrouwen NSA verblindt objectieve visie op Snowden

Een bewerkte versie verscheen in NRC op vrijdag 15 mei 2015

Gebrek aan historische kennis van Russische geheime diensten

De directeur van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Rob Bertholee vindt de uitspraken van de Amerikaan Edward Snowden dat zijn dienst “in feite voor de Amerikanen” zou werken “echt absolute bullshit”. En hij heeft gelijk.

Naar aanleiding van deze uitspraak in de NRC van 1 mei 2015 stelt het Tweede Kamerlid Ronald van Raak Kamervragen aan minister Plasterk van Binnenlandse zaken. Van Raak vindt dat de Amerikaan Snowden als schoothondje van de SP zijn verdediging nodig heeft.

Het is verwonderlijk dat zo veel intelligente mensen blindelings geloven in de ‘goede’ bedoelingen van Edward Snowden en vervolgens hun verbazing uitspreken over de opmerking van de directeur van de AIVD dat de Amerikaanse defector te weinig tegenspraak wordt geboden.

Nu heeft de AIVD de beschikking over meer bronnen en is de dienst ten opzichte van een journalist of een Tweede Kamerlid in het voordeel. De AIVD beschikt immers over veel analyses van bevriende buitenlandse inlichtingendiensten over de persoon Snowden. De dienst wordt regelmatig bijgepraat door collega-diensten over hun zienswijzen. Ongetwijfeld bezoeken Rusland-specialisten van de AIVD vaker dan voorheen seminars in binnen- en buitenland, waar naast de buitenlandpolitiek van Rusland, de mogelijke rol van de Russische geheime dienst FSB in de ‘affaire’ Snowden hoog op de agenda staat.

Juist omdat Bertholee meer weet, maar uit geheime bronnen niet kan en mag citeren, wil hij de media stimuleren meer en beter te onderzoeken en kritischer te reageren op de uitlatingen van Snowden. 
Hij is overigens niet de enige die dat vindt.

Kritische en hooggeleerde geesten in universiteitskringen verbazen zich bijna dagelijks over de hijgerige berichtgeving rond Edward Snowden en diens uitlatingen. Die criticasters vragen zich steeds vaker af waarom Snowden als een soort nieuw geestelijk leider wordt aanbeden. Hij wordt aangehoord en geloofd, zonder te veel discussie, zonder voldoende tegengas, zonder kritische tegenvragen te stellen uit angst dat hij een interview zal weigeren of saboteren.

Snowden wordt blindelings geloofd en aanbeden als was hij een geestelijk leider 

Er zijn genoeg bronnen die een evenwichtiger beeld kunnen schetsen. Op de website ‘Netkwesties.nl’ bijvoorbeeld, laten de heren Peter Koops en Peter Olsthoorn met grote regelmaat kritische geluiden horen over de uitlatingen van Snowden. Zij storen zich in het bijzonder aan zich repeterende zogenaamde nieuwe feiten en onthullingen over de NSA, de grote boosdoener, maar ook de organisatie die Snowden heeft gediend en door wie hij is betaald. 

Russische operatie

Het is daarnaast stuitend te constateren dat elke gerede twijfel over de betrouwbaarheid  van de uitlatingen van Snowden steevast kan rekenen op een storm van kritiek. Het ingesleten wantrouwen ten aanzien van de werkwijzen van de NSA, verblindt een objectieve visie op de 'echte' Snowden. Een explosie van verontwaardiging volgt telkens wanneer wordt gesuggereerd dat Snowden misschien een geheime Russische operatie zou kunnen zijn. Dit getuigt op zijn minst van gebrek aan historische kennis over de Russische geheime diensten.

De bewering van Putin dat de dagen van de ‘Koude Oorlog’ zijn teruggekeerd, verdient opnieuw een studie naar de grote zeer inventieve Russische operaties met menselijke bronnen. Russen zijn goede schakers! Die operaties zullen in Londen en Washington nooit worden vergeten.

Het is op zijn minst opvallend dat Snowden alleen 'schandalen onthult’ over afgeluisterde bondgenoten van de Amerikanen. Het is naïef te veronderstellen dat de Amerikaanse NSA alleen zijn collega’s zou hebben afgeluisterd. Het ligt veel meer voor de hand dat de NSA de oude vijand Rusland bespioneert en afluistert.

Putin door NSA afgeluisterd?

Laat Snowden nu juist toevallig in Moskou zijn gestrand en daar onderdak hebben gekregen. Hij wordt er goed behandeld. Zeer wel mogelijk in ruil voor het verzwijgen van eventuele afluisterpraktijken tegen het Kremlin of tegen Putin zelf. Dat Putin ook zou zijn afgeluisterd, is voor de Russische president de allergrootst denkbare blamage. 

Het is niet zeker dat Edward Snowden de perfecte Russische operatie is om te proberen de USA en de bondgenoten tegen elkaar uit te spelen, maar gezien de gebeurtenissen volgend op de berichten van Snowden uit Moskou, dringt de gedachte zich steeds vaker op dat het wel een knappe spionagestunt kan zijn. 

De directeur van de AIVD vindt in ieder geval dat Snowden een bijna ongelimiteerd nieuwspodium krijgt. Hij verwijt de media dat Snowden ’s niet onderbouwde argumenten voetstoots voor waar worden aangenomen.

Bertholee heeft beslist een punt om de recente uitspraken van Snowden over de relatie tussen de Amerikanen en de AIVD onderuit te halen. Immers, de Amerikaan heeft als klein radartje binnen de NSA - vanwege een ver doorgevoerde compartimentering - een te beperkte kennis van die organisatie en heeft al helemaal geen inzage in hun buitenlandse collegiale of diplomatieke betrekkingen .

De historische kennis over de ‘Koude Oorlog’, laat staan over de praktijken van de Russische geheime diensten, ontbreekt bij Bertholee ‘s opponenten nagenoeg totaal. Om deze reden heeft de incapabele opmerking dat Snowden niet voor de Russen zou kunnen werken, recht op het predicaat “absolute bullshit”.

Is Snowden schoothondje van SP-Kamerlid Van Raak?

16 mei 2015

Van Raak van de Socialistische Partij moet wel haast vriendschappelijke banden hebben met Amerikaan Snowden

"Bullshit"

De directeur van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Rob Bertholee vindt het “echt absolute bullshit” dat zijn dienst “in feite voor de Amerikanen” zou werken, zoals de Amerikaan Edward Snowden beweert. Naar aanleiding van deze uitspraak in de NRC van 1 mei 2015 stelt het Tweede Kamerlid Ronald van Raak van de Socialistische Partij Kamervragen aan minister Plasterk van Binnenlandse zaken.

De inhoud van die zeven vragen bevestigt de algemeen gedeelde zienswijze dat politici in Nederland nauwelijks verstand hebben van inlichtingenwerk. Dat hoeft ook niet, maar hoe verzint Van Raak die vragen? Iedere fractiemedewerker met een beetje ervaring kan de vragen in een half uur zelf beantwoorden en dat levert vooral verwijzingen naar de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV) op. Plasterk zal zeggen dat er gegevens worden uitgewisseld, maar hij doet geen mededelingen over de inzet van inlichtingenmiddelen. Hij zal droogjes meedelen dat Nederland geen strategie heeft ten aanzien van Snowden, dat Rob Bertholee niet in algemene zin van mening is dat journalisten in Nederland niet kritisch zouden zijn en dat er geen gronden zijn waarop Nederland een officieel verzoek tot politiek asiel van de heer Snowden zou kunnen honoreren. Bovendien is gebleken dat Van Raak’s Amerikaanse vriend zijn verhalen kwijt kan, zelfs wanneer hij zogenaamd “geïsoleerd” in Moskou verblijft.

Tweede Kamerlid Ronald van Raak gelooft in goede bedoelingen Snowden

Schoothondje van de SP

Er zijn vast AIVD-medewerkers die Van Raak vragen zouden willen stellen over zijn optreden als “advocaat” van Snowden. Heeft Van Raak soms vriendschappelijke banden met de defector? Van Raak denkt in ieder geval zelf wel dat de Amerikaan als schoothondje van de SP zijn verdediging nodig heeft.

Van Raak zou voorts gevraagd kunnen worden waarom hij Snowden een goede bron voor de AIVD vindt. De mening van Van Raak in een column dat Snowden nu eenmaal bij de NSA heeft gewerkt en dat hij heeft gezien wat de NSA allemaal uitspookt en dat hij weet hoe binnen de NSA over de AIVD wordt gedacht, zal zelfs door een beginneling bij de AIVD als bullshit kunnen worden afgedaan. Van Raak moet vooral vragen blijven stellen, maar niet zelf in columns proberen antwoorden te verzinnen.

Five - Nine - Fourteen Eyes

Tot slot mist Van Raak in zijn Kamervragen het feit dat de Duitse diensten wel degelijk meedoen in de groep die door het leven gaat als de “Fourteen Eyes”.

Dat zijn de landen van de “Nine Eyes” plus Duitsland, België, Italië, Spanje en Zweden. De “Nine Eyes” bestaan uit Nederland, Denemarken, Frankrijk, Noorwegen en de “Five Eyes” (Groot-Brittannië, de VS, Australië, Nieuw-Zeeland en Canada).

Over de ontstaansgeschiedenis van deze “Eyes” hoeft Van Raak alleen maar het internet te raadplegen. 

Luistert NSA ook Rusland af?

Het zijn opmerkelijk genoeg juist de landen verenigd in deze “Fourteen Eyes” die door de defector Snowden tegen elkaar worden uitgespeeld. Het is toch opvallend dat door Snowden alleen 'schandalen' worden onthuld over afgeluisterde 'vrienden' van de Amerikanen. Het is toch naïef te veronderstellen dat de Amerikaanse NSA alleen zijn eigen bondgenoten zou hebben afgeluisterd. Het ligt toch veel meer voor de hand dat de NSA de oude vijand Rusland afluistert. Het land van Putin neemt in ieder geval wel tegenmaatregelen!

“Koude Oorlog”

Snowden heeft na zijn geplande (?) tussenstop in Moskou van de Russen onderdak gekregen. In ruil voor het verzwijgen van de zwakke kanten van het Kremlin, zo niet die van president Putin zelf? Je mag betwijfelen of Edward Snowden een 'perfecte' Russische operatie is die de USA en de oude bondgenoten tegen elkaar uitspeelt. Maar Rusland zou weleens achter deze verdeel en heers operatie kunnen zitten. Wanneer je de geschiedenis van de “Koude Oorlog” kent, weet je waartoe de Russische inlichtingendiensten in staat waren en nog steeds zijn.

Het is niet de eerste keer dat de Russische geheime dienst erin geslaagd is bij de NSA agenten te rekruteren die uiterst gevoelige informatie aan de Russen wisten door te spelen. Russen zijn goede en geduldige schakers.

Journalistiek geeft Snowden te weinig tegengas

Het is vreemd dat veel intelligente mensen, onder wie parlementariërs en journalisten, wél zomaar geloven in de goede bedoelingen van Edward Snowden, maar vervolgens hun verwondering uit spreken over het feit dat de journalistiek in de ogen van de directeur van de AIVD, Rob Bertholee, te weinig tegengas geeft.

Het is toch echt beter te luisteren naar meer bronnen en hun invalshoeken dan Snowden alleen op zijn blauwe ogen te geloven. Dat is pas echt naïef.