Dick Schoof, DG-AIVD, moet
wennen aan zijn rol bij de geheime dienst. Hij zoekt zijn heil nu nog vaak bij
zijn oude werkgever het ministerie van Justitie & Veiligheid
Dat vindt minister
Ollongren van BZK niet altijd plezierig
Reprimande minister
Sinds zijn aantreden eind 2018 als DG van de Algemene
Inlichtingen- en Veiligheidsdienst AIVD, besteden de media regelmatig aandacht
aan Dick Schoof.
Opvallend vonden zij bijvoorbeeld zijn rol bij de
‘affaire Haga Lyceum’ in Amsterdam en bij het advies over het 5G-netwerk van
het Chinese Huawei aan een taskforce bij Justitie, die prompt vergat de Tweede
Kamer over dit AIVD-advies te informeren.
Bijzondere media-aandacht kreeg een ‘reprimande van zijn
eigen minister’ Ollongren na zijn voorbarige dreigementen richting
Volkskrant-journalist Huib Modderkolk.
Exploitatie
Maar ook de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten (CTIVD) is kritisch en onderzoekt of gegevens die
de AIVD (BZK) en NCTV (Justitie) hebben verstrekt over het Cornelius
Haga Lyceum – na overleg in een Taskforce - rechtmatig ‘naar
buiten’ zijn gebracht. Dit naar aanleiding van vragen in de samenleving over
onder meer de juistheid van die gegevens.
Van:
NCTV, Pieter Jaap Aalbersberg
Aan: Burgemeester van Amsterdam, drs F.
Halsema
Ons kenmerk: 2527693 - Datum: 7
maart 2019
Onderwerp: Zorgen ten aanzien van
onderwijsinstelling in Amsterdam
Zoals u weet is onlangs de Taskforce Problematisch Gedrag en Ongewenste Buitenlandse Financiering opgericht, bestaande uit afgevaardigden van het ministerie van SZW, BZK (mcl. de AIVD) en J&V (mcl. de NCTV). |
De toezichthouder kan ook zijn wenkbrauwen fronzen nu is gebleken dat AIVD-directeur Dick Schoof zijn kritisch advies over het 5G-netwerk van het Chinese Huawei wel naar Justitie heeft geschoven, maar dat het AIVD-advies niet tijdig aan de Kamer is aangeboden: "Het had vanaf het ministerie van Justitie en Veiligheid naar de Kamer gemoeten", zegt Justitie.
"Op 4 februari jl. heeft de AIVD een brief gestuurd over
nationale veiligheid en 5G. Deze brief is gericht aan de minister van
Justitie en Veiligheid en de staatssecretaris van Economische zaken en
Klimaat".
Hierbij ontvangt u ook via deze weg de brief van de
AIVD. Ik stuur u deze mede namens de minister van BZK. (De AIVD valt onder
het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.)
De Minister van Justitie en Veiligheid,
Ferd Grapperhaus
|
Maar is het niet (ook) de taak van de minister van BZK, Kajsa Ollongren, om de Tweede Kamer aangaande AIVD-aangelegenheden rechtstreeks te informeren?
Modderkolk
Diezelfde minister Ollongren zag zich zelfs genoodzaakt haar DG-AIVD op de vingers tikken.
De AIVD vond namelijk dat Volkskrant-journalist Huib Modderkolk passages moest schrappen uit zijn boek “Het is oorlog, maar niemand die het ziet”, wegens het voornemen tot schending en openbaarmaking van staatsgeheimen. Modderkolk weigerde bepaalde passages te schrappen. Daarop kondigde AIVD-directeur Dick Schoof aan dat hij zich gedwongen zag aangifte te doen ‘van een voorgenomen misdaad’ tegen Modderkolk persoonlijk.
Dat ging minister Ollongren te ver. Onduidelijk wordt of zij dit keer vooraf door Schoof was geïnformeerd. Hij heeft de schijn tegen, want de minister zelf belde Volkskrant-hoofdredacteur Philippe Remarque persoonlijk en zei dat de AIVD voorlopig geen aangifte doet tegen Modderkolk. Zij wilde niet te snel van stapel lopen; eerst moest de rechter in kort geding oordelen.
Controle Minister BZK
Natuurlijk moet Dick Schoof wennen aan zijn gesloten rol als DG-AIVD. Als gelouterd bestuurder mag je evenwel verwachten dat hij nu de zelfstandige taken van zijn AIVD breed uitmeet en de dienst flink op de kaart zet.
Maar door het bestaan van steeds meer taskforces kan hij meedoen met de gedeelde verantwoordelijkheden in de Haagse politiek. Dus zoekt hij voorlopig zijn heil nog te vaak bij zijn vertrouwde werkgever, het ministerie van Justitie & Veiligheid.
Toch moet de AIVD zelfstandiger, zonder tussenkomst van de NCTV en Justitie, rechtsstreek aan belangendragers exploiteren. Openheid in geslotenheid, opdat beleidsmakers zelf beslissingen kunnen nemen, niet altijd ' 1 op 1 ' direct herleidbaar naar AIVD-gegevens.
Verantwoordelijkheid nemen of wegschuilen
De minister van Binnenlandse zaken moet er persoonlijk op toezien dat de (controle op) exploitatie via het ‘eigen ministerie’ gekanaliseerd verloopt en minder vaak via het ministerie van Justitie. Dan zal exploitatie van de AIVD ook minder ophef in de media veroorzaken. Of is wegkruipen voor eigen verantwoordelijkheden en schuilen achter gemengde interdepartementale taskforces soms de hedendaagse norm?
